Τρίτη 14 Φεβρουαρίου 2017

«Μαθαίνω πώς να μαθαίνω»

Γράφει η Κατερίνα Κανάκη


‘Όταν τα παιδιά δεν μπορούν να μάθουν με τον τρόπο που τους διδάσκουμε, τότε θα πρέπει να τους διδάξουμε με τον τρόπο που μπορούν να μάθουν!’ Μ. Μοντεσσόρι
Αυτό είναι μια σημαντική αλήθεια που ειπώθηκε από τη σπουδαία Ιταλίδα παιδαγωγό Μαρία Μοντεσσόρι και αφορά τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στη μάθηση και θα πρέπει γονείς και εκπαιδευτικοί να το έχουμε σαν αρχή στη ζωή μας.
Η μάθηση είναι το μεγαλύτερο εργαλείο για την ανθρώπινη δύναμη. Βοηθάει τους ανθρώπους να αποκτήσουν γνώσεις. Ένας άνθρωπος χωρίς γνώσεις είναι σαν ένα πλοίο στη μέση του ωκεανού χωρίς πυξίδα..
Ξέρουμε ότι κάθε παιδί εξελίσσεται με τον δικό του ρυθμό. Βοηθώντας το παιδί να εντοπίσει και να σεβαστεί τις μαθησιακές του δυνατότητες, του δίνουμε κίνητρο και σκοπό για να γίνει ένας μαθητής που να μπορεί να στηρίζεται στις δικές του ικανότητες. Η συστηματική βοήθεια στον άνθρωπο και ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά παρέχεται σε μεγάλο βαθμό µε τη διδασκαλία, η οποία αποσκοπεί στο να τους μεταδώσει γνώση και να βοηθήσει την πνευματική τους ανάπτυξη .
Τα παιδιά μαθαίνουν με μοναδικό τρόπο. Αυτό που για ένα παιδί λειτουργεί αποτελεσματικά, για κάποιο άλλο μπορεί να είναι πρόβλημα. Αναγκάζοντας τα παιδιά να ακολουθούν όλα τον ίδιο τρόπο διδασκαλίας αγνοώντας τους ιδιαίτερους τρόπους μάθησης του καθενός, τα αδικούμε.
Ο μαθητής έρχεται σε επαφή με τη γνώση και τη μάθηση, ναι μεν, μέσα στο σχολείο, αλλά και έξω από αυτό, δηλαδή στο κοινωνικό του περιβάλλον.
Ο θεμέλιος λίθος για μια αποτελεσματική μάθηση και μελέτη μπαίνει στους κόλπους της οικογένειας και οι γονείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στο σωστό ξεκίνημα και στη διατήρηση της μάθησης.
Κάθε παιδί έχει ένα ξεχωριστό ταλέντο μέσα του που περιμένει να εντοπιστεί και να αναδειχθεί. Θα πρέπει να εξερευνήσει το παιδί με τη βοήθεια των γονιών και των δασκάλων του εκείνους τους τρόπους που το βοηθούν να μαθαίνει καλύτερα. Υπάρχουν διαφορές από μαθητή σε μαθητή, όμως όλα τα παιδιά είναι ικανά και οι δυνατότητες τους είναι απεριόριστες. Όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν με επιτυχία φτάνει να τους διδάξουμε πώς να ανακαλύψουν τον δικό τους τρόπο μάθησης.
Ο σπουδαιότερος στόχος της εκπαίδευσης θα πρέπει να είναι το να ‘μάθει ο μαθητής πως να μαθαίνει’, δηλαδή να αναπτύξει την ικανότητα να σκέπτεται. Θα πρέπει να μάθουμε τον τρόπο στα παιδιά να μάθουν να μελετούν, να μάθουν να κατακτούν τη γνώση.
Η καλή σχέση διδασκόντων και μαθητών είναι ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη μάθηση, ασκεί θετική ψυχολογική επίδραση πάνω στους μαθητές και συντελεί στην αύξηση των επιδόσεών τους .
Η χρήση στρατηγικών μάθησης είναι επίσης μια σπουδαία διαδικασία μάθησης.
Στρατηγικές μάθησης είναι όλες εκείνες οι τακτικές που χρησιμοποιεί ο εκπαιδευτικός ή ο γονιός για τη διευκόλυνση της διαδικασίας της μάθησης του παιδιού.
Οι στρατηγικές μάθησης είναι πολλές και τις εφαρμόζουμε όλοι προκειμένου να κατακτήσουμε τη γνώση.
Τέτοιου είδους στρατηγικές και τεχνικές είναι: Οι σημειώσεις στο περιθώριο του τετραδίου, η υπογράμμιση, τα διαγράμματα, οι νοητικοί χάρτες, η σύνδεση με την προηγούμενη γνώση και η ανάκληση.
Καλό είναι να χρησιμοποιούμε διάφορους έξυπνους τρόπους, που βοηθούν τα παιδιά να μελετούν σωστά και να θυμούνται αυτά που μαθαίνουν.
Φτιάχνουμε ακροστιχίδες με τα αρχικά ονομάτων ή λέξεων που πρέπει να μάθουν τα παιδιά.
Διδάσκουμε στα παιδιά, με την βοήθεια της ομοιοκαταληξίας, δύσκολες έννοιες από το μάθημα.
Για να διδάξουμε δύσκολες λέξεις ή ονόματα μπορούμε να βρούμε με τι μοιάζουν οι λέξεις και να κάνουμε αστείες συσχετίσεις.
Φτιάχνουμε ένα διάγραμμα αφήνοντας κενά τα οποία πρέπει να συμπληρώσουν οι μαθητές. Μαθαίνουμε στα παιδιά να βάζουν τίτλους σε κάθε παράγραφο.
Μαζί με τους μαθητές, βρίσκουμε και υπογραμμίζουμε λέξεις-κλειδιά του μαθήματος και αυτό είναι μια διαδικασία που βοηθά τα παιδιά να προσέχουν την ώρα του μαθήματος, να διαβάζουν πιο γρήγορα στο σπίτι και να μπορούν να κάνουν γρήγορη επανάληψη κοιτώντας τα υπογραμμισμένα σημεία.
Η ενθάρρυνση και ο έπαινος είναι απαραίτητα. Οι γονείς βοηθούν το παιδί να αποκτήσει δεξιότητες οργάνωσης του χρόνου. Η μελέτη θέλει τρόπο και σύστημα και αρκετά συχνά κατά την ώρα της μελέτης χρειάζεται ένα μικρό διάλειμμα.
Καλό είναι να προσπαθεί μόνο του να λύνει τις απορίες του.
Όσο πιο γρήγορα αυτονομηθεί στο διάβασμα, τόσο πιο υπεύθυνο θα γίνει γιατί δεν είμαστε εμείς που πάμε σχολείο. Αυτό βοηθάει το παιδί να συνειδητοποιεί τις δυνατότητες του, τις αδυναμίες του και το χρόνο που του χρειάζεται για μελέτη.
Και τέλος ένας σπουδαίος τρόπος προώθησης της μάθησης είναι η δύναμη των κινήτρων που επηρεάζει θετικά τα παιδιά. Κίνητρο είναι η δύναμη που ωθεί το κάθε άτομο να ‘φέρει εις πέρας’ μια δραστηριότητα, και βρίσκει εφαρμογή σε κάθε τομέα της καθημερινής ζωής, όπως και στην εκπαίδευση. Κίνητρα λοιπόν θα πρέπει να δίνονται από εκπαιδευτικούς και γονείς στα παιδιά, έτσι ώστε τα ίδια να καταλάβουν την ανυπολόγιστη και αδιαμφισβήτητη αξία της μάθησης .
Είναι πολύ σημαντικό ο δάσκαλος να έχει τη δυνατότητα να καθορίζει με ακρίβεια την ‘τροφή’ που δίνει στους μαθητές και να μπορεί να οριοθετεί με παιδαγωγική ευθύνη το δικό του αλληλεπιδραστικό χώρο, τη δική του θέση και στάση απέναντι τους και με τη σπουδαία συμβολή των γονιών, να βοηθάει τα παιδιά στην κατάκτηση της πολύτιμης γνώσης.
Κανάκη Κατερίνα
Φιλόλογος- Ειδική Παιδαγωγός
Με μεταπτυχιακό στην Ειδική Εκπαιδευτική Αγωγή –Ψυχική Υγεία.
e-mail: akanhat@gmail.com κιν. 6949208093

Δεν υπάρχουν σχόλια: